พิพิธภัณฑ์วัดเสด็จ

พิพิธภัณฑ์วัดเสด็จ เริ่มก่อสร้างปลายสมัยพระครูวิบูลสมุทรกิจ (ทองดี สุมิตโต) เจ้าอาวาสวัดเสด็จ รูปที่ 2 (ประมาณ พ.ศ.2530) โดยตั้งใจจัดทำเป็นพิพิธภัณฑ์เพื่อเก็บรวมชีวประวัติ เอกสารสำคัญ ตำรับตำราพระคัมภีร์ อัฎบริขาร รวมทั้งพระเครื่องและวัตถุมงคล พระราชมงคลวุฒาจารย์ (ใจ อินฺทสุวณฺโณ) อดีตเจ้าอาวาสวัดเสด็จ รูปที่ 1 ซึ่งนับเป็นพระมหาเถราจารย์ผู้เรืองเวทย์ ทรงวิทยาคุณเข้มขลังมากด้วยบุญญาภินิหารแห่งลุ่มน้ำแม่กลอง ปรากฎเกียรติคุณชื่อเสียงโด่งดังเป็นที่รู้จัก และเป็นที่เคารพศรัทธาของบรรดาศิษยานุศิษย์มากมาย โดยตัวพิพิธภัณฑ์สร้างเป็นอาคารคอนกรีตเสริมเหล็ก 2 ชั้น ขนาดกว้าง 50 ม.ยาว 50 เมตร มีมุขด้านหน้า หลังคาทรงปั้นหยา มีบันไดขึ้นชั้น 2 บริเวณหน้ามุข

การก่อสร้างยังไม่แล้วเสร็จ พระครูวิบูลสมุทรกิจ ถึงแก่มรณภาพเสียก่อน พระปลัดประโยชน์ จิรญฺโญ เจ้าอาวาสวัดเสด็จรูปต่อมา ได้สานงานต่อ โดยดำเนินการก่อสร้างตัวอาคารพิพิธภัณฑ์ เรื่อยมาจนกระทั่งปัจจุบัน ก็ยังไม่แล้วเสร็จ เนื่องจากขาดแคลนงบประมาณในการก่อสร้าง "พอมีเงินก็สร้างไป พอเงินหมดก็หยุดสร้าง" ในช่วงที่พระปลัดประโยชน์ จิรญฺโญ ดำรงตำแหน่งเจ้าอาวาสนี้ ด้วยความชอบเป็นการส่วนตัว ท่านได้เก็บสะสมรวมรวมสิ่งของหายากที่สำคัญต่าง ๆ อาทิ เครื่องยนต์โบราณ เรือไม้ของไทยที่ใช้กันในสมัยก่อน  และนาฬิกาโบราณ ซึ่งท่านตั้งใจที่จะสร้างเป็นพิพิธภัณฑ์ของวัดเพื่อให้เป็นแหล่งเรียนรู้ของชุมชนต่อไป 

คณะกรรมการวัดเสด็จ  จึงลงความเห็นพ้องต้องกันว่า "ควรรีบสร้าง พิพิธภัณฑ์วัดเสด็จ แห่งนี้ให้แล้วเสร็จโดยเร็ว  เพื่อให้เกิดประโยชน์ต่อการศึกษาเรียนรู้ของผู้คนในสังคม และเป็นแหล่งท่องเที่ยวเรียนรู้อีกแห่งหนึ่งของ จ.สมุทรสงคราม"  จึงได้ประชุมวางแผนการจัดแสดงของพิพิธภัณฑ์ออกเป็น 4 ส่วนสำคัญ คือ

1. พิพิธภัณฑ์หลวงปู่ใจ (ชั้น 2) เพื่อเก็บรวมและจัดแสดงชีวประวัติ ตำรับตำราคัมภีร์โบราณ ในสมัยก่อน เอกสารสำคัญ  อัฎบริขาร รวมทั้งพระเครื่องและวัตถุมงคลของหลวงปู่ใจ เพื่อให้คนรุ่นหลังได้ศึกษาเรียนรู้ และระลึกถึงความดีงามของหลวงปู่ใจ
2. พิพิธภัณฑ์เรือไม้ลุ่มน้ำแม่กลอง (ชั้นล่าง และบริเวณโดยรอบอาคาร) เพื่ออนุรักษ์เรือไม้รูปแบบต่าง ๆ ที่เคยเป็นพาหหนะสำคัญของคนสวนแห่งลุ่มน้ำแม่กลองในสมัยก่อน ที่ใช้ในการเดินทางสัญจรไป-มา และการเดินไปทางค้าขายยังสถานที่ต่าง ๆ เพื่อให้คนรุ่นหลังได้ประจักษ์ถึงวิถีชีวิต และภูมิปัญญาของคนในสมัยนั้น ซึ่งปัจจุบันไม่มีการสร้างเรือไม้เหล่านี้แล้ว   
3. พิพิธภัณฑ์เครื่องยนต์โบราณ (ชั้นล่าง และบริเวณโดยรอบอาคาร)  จัดแสดงเครื่องยนต์และเครื่องจักรกลสมัยโบราณตั้งแต่สมัยยุคปฏิวัติอุตสาหกรรมตั้งแต่จนถึงปลายสงครามโลกครั้งที่ 2 
4. พิพิธภัณฑ์นาฬิกาโบราณ (ชั้น 2) จัดแสดงนาฬิกาโบราณที่เก่าแก่ สวยงามแปลกตา หาดูยาก หลายประเภท ทั้งแบบตั้งพื้น แบบแขวนผนัง นาฬิกาข้อมือ นาฬิกาแบบพกพา 

เครื่องยนต์โบราณ

เรือไม้โบราณ

นาฬิกาโบราณ

ปัจจุบัน พิพิธภัณฑ์วัดเสด็จยังคงมีแต่ตัวอาคาร 2 ชั้นโล่ง ๆ  ยังไม่ได้ติดตั้งระบบไฟฟ้าและสิ่งอำนวยความสะดวกต่าง ๆ อยู่ระหว่างการออกแบบและตกแต่งภายใน รวมทั้งปรึกษาหารือผู้เชี่ยวชาญด้านพิพิธภัณฑ์ เพื่อนำเสนอรูปแบบการแสดงของพิพิธภัณฑ์แต่ละส่วนให้มีความน่าสนใจ และมีความร่วมสมัย 

ท่านผู้ใดที่มีจิตศรัทธา สามารถติดต่อขอบริจาคทรัพย์ เพื่อช่วยสร้างพิพิธภัณฑ์ ได้ที่วัดเสด็จตลอดเวลา

******************************* 

รวบรมและเรียบเรียงโดย

พลตรี ดร.สุชาต จันทรวงศ์

ผู้อำนวยการสถาบันราชบุรีศึกษา

8 ต.ค.2565